jaap egmond 1913—1997 |
Constructivisme |
|
Over de constructivisten laten we jaap egmond zelf aan het woord. We citeren uit het lesmateriaal dat hij met zijn collage ontwikkelde voor de Pedagogische Academie waar hij doceerde. Bij het citaat uit het ‘Konstruktivistisch Manifest’ (tweede stukje) lijkt het wel of hij zelf aan het woord is. (Let ook op de ‘nieuwe spelling’ die in de jaren-80 modern was, met veel k’s en liefst geen hoofdletters.)
konstruktivisten De konstruktivisten stellen zich ten doel door een logisch systeem van vorm en verhouding te komen tot een meetkundige abstraktie. Eén van de pioniers van deze richting is Frank Stella, een Amerikaan die van zijn werken in de regel een serie maakt die door een bepaalde struktuur verwantschap vertonen (seriële kunst). (…) In Nederland maakte Ad Dekkers monochrome, witte reliëfs. De eenvoud van de zuivere vorm en de met zorg afgewogen verhoudingen zijn in dit werk belangrijke elementen. Een biezondere konstruktivist is Peter Struycken. Als kunstenaar streeft hij een objektieve beeldvorm na door gebruik te maken van geometrische systemen, die hij ‘wetmatige beweging’ noemt. Als theoretikus verrichtte hij uitvoerig onderzoek naar beeldmiddelen als kleur, vorm en materiaal. Bij de uitwerking van zijn ontwerpen schakelt Struycken de computer in.
Uit: egmond en de poel, kunstbeschouwing, 1980
kunst en machine (…) In 1920 publiceerde de Russische beeldhouwer Naum Gabo tezamen met zijn broer Antoine Pevsner het ‘Realistisch Manifest’ (In 1932 omgedoopt tot ‘Konstruktivistisch Manifest’). Hij verklaarde hierin dat ruimte en tijd de enige basisvormen van het leven zijn en dat ook de kunst daarop moet worden opgebouwd. ‘Wij moeten ons werk niet wegen met gewichten van tederheid en sentiment. Wij moeten het meten met ogen zo precies als een liniaal, met een geest zo stipt als een kompas, zoals de ingenieur zijn bruggen konstrueert, zoals de astronoom zijn formules van hemelbanen bepaalt. (…) Ook latere konstruktivisten laten zich bij hun inspiratie leiden door meetkundige en mechanische principes. (…) In Nederland maakten Carel Visser, André Volten en Ad Dekkers konstruktivistische beelden of reliëfs van metaal of kunststof.
Uit: egmond en de poel, over kunst 2, 1983 |
|
Frank Stella, Rijksmuseum Twenthe |
|
Schets Jaap Egmond |